Samlingen — Nyförvärv: Undamming Rivers av Cooking Sections, 2022

Undamming Rivers
Cooking Sections, 2022

Čáhcefápmorusttegat leat hehttehusat mat leat duháhiid mielde huksejuvvon Ruŧŧii 20. čuohtejagi áigge, erenoamážit Sápmái, ja botken áigahaš ásahuvvon eallinvugiid čadnon eanuide. Eanas oassi elrávnnjis maid dát buođut buvttadit mannet industriijaide dahje guovlluide lulde gos olmmošlohku lea alit.

Goitge leat ollu dain buođuin liiggás dahje boarásnuvvan, hehttehussan čázi ja sedimeanttaid lunddolaš golgamii. Dát muosehuhttá sakka luosa jahkásaš vánddardeami vuosterávdnjái, mas guolit buktet mearraávdnasiid nannán vuvddiide ja álbmogiidda. Luossagorkŋohagat, guliid šaddadanprográmmat ja buhtadeaddji veajetluoitinortnegat leat gaskaboddosaš buorideamit, mat leat goarádussan sihke eanuide ja guliide. Dušše guhtta Ruoŧa 28 luossajogain leat buođuid haga: Gálaseatnu, Rávnnaeatnu, Kåge eatnu, Byske eatnu, Horna johka ja Lögde eatnu.

Undamming Rivers lea gohččun doaibmagoahtit, infrastruktuvrralaš eretváldinproseassa - rahčamuš nannet dálá geahččalemiid jávkadit dakkár hehttehusaid. Installašuvdna vuoseha 36 čáhcefápmorusttega mat heađuštit luossajogaid Nuortamearragáttis, govvejuvvon 2022:s.

Vaikko ráđđehus maŋimuš áiggiid lea ráhkadan nationála geahččalanplána (Nationell prövningsplan) mas gáibiduvvo ahte juohke čáhcefápmorusttet mas váilu ođđaáigásaš doaibmanlohpi, galgá ohcat ođđa liseanssa vai doaibma sáhttá joatkit, de ii leat doaibmabidju ollašuhttán áigumušas. Jagi 2024 geasi rájes leat loahppa dáin lobiaddimiin – mat livčče sáhttit dagahit ahte ollu buođut mat leat liiggás, šaddet jávkaduvvot – bissehuvvon gitta 2025 rádjái máilmmiviidosaš "energiijakriissa" geažil. Vaikko leat plánejuvvon gaikkoduvvot, de leat ollu eatnobuođut ain darvánan hálddahuslaš dahje rievttálaš proseassaide, ja dainna lágiin doalahit dálá rahčamuša, ja iežá buođut fas viiddiduvvojit, ođasmahttojuvvojit dahje nannejuvvojit – mii nanusmahttá daid leahkima ja bisuha daid áhcin luossajogain mat vel leat báhcán Nuortameara gáttiide.