Framtid Sápmi 5: Ruvkket ja boazodoallu—manin leat vuostálasvuođat nu garrasat?

Duorastaga guovvamánu 13.b. 18:00 Gruvorna och renskötseln—varför är motsättningarna så skarpa?/Ruvkket ja boazodoallu—manin leat vuostálasvuođat nu garrasat? Jåhkågasska tjiellde ovddasteaddjit—Nils Johanas Allas, Dálmmá čearru—Lars Marcus Lilja Kuhmunen, Gábná čearru. Respondeanta: Daniel Fjellborg, stáhtadiehtaga dutki Julevu teknihkalaš universitehtas.

Leat máŋga ovdamearkka ruvkeprošeavttain main lea garra riiddu boazodoaluin. Guhkimus riiddu guoská Beowulf Mininga plánejuvvon ruovdemálbmaruvkii Gállokis, mii gieskat oaččui lobi álggahit doaimmaid. Talga Resources plánat ásahit máŋggaid grafihttaruvkkiid Vazáža lahka sáhttet vajastit osiid Dálmmá čearu dálveeatnamiin, ja váikkuhusat levvet maiddái Gábná ja Sarevuomi čearuide. LKAB plánat Per Geijer-gávdnosiin jakkaldit Gábná čearu maŋemus báhcán johtolaga mii lei Girona čađa. Juohke sajis leat iešguđetlágán miellačájáhusat ja vuostálasvuođaakšuvnnat, ja daid birra čállá Daniel Fjellborg varas dutkosis ”Strategies and Actions in Swedish Mining Resistance”.

Daniel Fjellborg doavttirgrádainis stáhtadiehtagis lea gieskat ovdanbuktán dutkosa ”Strategier och agerande i svenskt gruvmotstånd” Julevu teknihkalaš universitehtas. Dutkosis kárte ruvkevuostálastima Ruoŧas maŋemus 15 jagi ja ákkaid daidda lassáneaddji miellačájáhusaide mat leat oidnon Gironis davvin gitta Österlenii lullin. Bohtosat vuosehit ahte vuosttaldeapmi ruvkeprošeavttaide dávjá lea čadnon dáhttui ovddidit iežá servodatlaš ovdánemiid nugo birasgáhttema, eanandoalu dahje sámi ealáhusaid. Son guorahallá maiddái mainna lágiin birastahtti servodat sáhttá váikkuhit ruvkeriidduid ovdáneapmái láhkaásaheami, politihka ja ruvkefitnodagaid láhttenvuogi bokte. Iežas dutkama bokte ja bajásšattadettiin Girona giliin lea son vásihan daid buriid ja baháid maid aktiiva ruvkedoaimmat ja ođđaásaheamit sáhttet buktit báikkálašservodahkii. Dál lea dutkame movt fitnodagaid jođihuvvon gulahallanproseassat sáhttet váikkuhit movt báikkálaččat dohkkehit, dahje vuosttildit, ovdánahttinprošeavttaid industriijalaš nuppástuhttima oktavuođas davvin.