Deaivvadit Ailiin – Lena Ylipää ja Aili Kangas

Geassemánu 13 beaivvi - čakčamánu 15 beaivvi rádjái 2024

Aili Kangasa njuohtamiid dovdomearka leat fiinna ja jaskes motiivvat, láivves ivnnit ja fáttát maid lea viežžan Duortnosleagis dehe eará guovlluin Norrbottenis. Son ovddidii juo iežas erenoamáš dáiddalaš giela go govvidii adnobiergasiid goahtobáikkis Gironis dalle go logai Dáiddaakademiijas Stockholmmas 1952-1957. “Norrbottena Morandi” sáhtášii su gohčodit. Dán jagi son livččii šaddan 100 jagi ja dan oktavuođas lea Kin dáládáidaga dávvirvuorká bovden dáiddára Lena Ylipää, guhte orru Lávnjigis, dáiddalaš deaivvadeapmái Aili Kangasiin. 50 dáidaga maid Aili Kangas lea ráhkadan čájehuvvojit ovttas Lena Ylipää ođđa ja boares dáidagiiguin main oktasaš fáddá lea sunno duortnosleagi duogáš.
Aili Kangas lea viššalit govvidan guvssiid, skáhpuid, lieđđeruhkuid, láhtteránuid ja muorrabeaŋkkaid maid lea málen njárbadis akvarealla ja olju ivnniiguin ja motiivvat leat joŋat, láttagat, boskkat ja eará šattut Kangasa ruovttoguovllus. Leat árgabeaivvi vajálduvvon dávvirat, main lea čanastupmi duortnosleagi kultuvrii ja láddelaččaide Girona guovllus. Son maid málii luonddu muhto geahčastat lei eatnama guvlui – šadde lagasgovat main váillui albmeravda. Lea áššálaš ja lahka, persovnnalaš ja váimmolaš, ja oasit guddet maid naivisma. Dáiddaárvvoštalli Stig Johansson čilgii Svenska Dagbladet aviissas 1959 got Kangas bargá “fiinna poehtalaš luvrrain”. Seammá jagi čuoččuha Birgit Rausing Kvällsposten aviissas ahte Kangas bargá ”guoskkaheaddji hárehisvuođain”.
Lena Ylipää fuomášuhttá maid Norrbottena árgabeaivvi, nugo Aili Kangas. Dáidagis son govvida earret eará čuoikavuoidasa ja linniid muhto maid servodatstruktuvrraid ja govahallamiid periferiija birra. Meahci bearrat ja got sáhttá váldit ruovttoluotta eatnigielas, meänkieli, leat eará fáttát mainna son bargá. Elmina, Eugenia och Brita-Kajsa leat muhtun lágan portreahtat daláš buolvva nissoniin Duortnosleagi davit oasis: áhkku Elmina, áhkku Eugenia ja ádjá oabbá Brita-Kajsa. Čájáhusas son deaivvada máttaráhkuid buolvva ustibiin Aili Kangasiin “ságastallamis” sohkabuolvvaid rastá.
Deaivvadit Ailiin - Lena Ylipää ja Aili Kangas gullá Kin máŋggajahkásaš fáddáárpui Nissonat davvin.